Van’da kaç eşek var?

Van’da Eşek Sayısı ve TÜİK verileri açıklandı. Türkiye’de eşek sayısı düştü.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan 2023 yılı hayvansal üretim verileri doğrultusunda, Türkiye’deki Eşek sayısı son otuz yıl içerisinde belirgin biçimde azalmıştır.

Aynı eğilim Van ili özelinde de gözlemlenmektedir. Bu gelişme, kırsal yapının dönüşümü ve hayvansal üretim sistemlerindeki değişimi ortaya koymaktadır.

TÜRKİYE GENELİNDE VE VAN İLİNDE EŞEK VARLIĞINDAKİ AZALMA ÜZERİNE DEĞERLENDİRME

1991 yılında Türkiye genelinde toplam eşek sayısı 943.751 olarak kaydedilmiştir. Bu sayı izleyen yıllarda düzenli olarak azalarak 2023 yılı itibarıyla 74.704’e düşmüştür. Bu durum, yaklaşık %92 oranında bir azalmayı ifade etmektedir. Aşağıda yıllara göre eşek sayısındaki değişimi gösteren özet tablo yer almaktadır:

Bu düşüş, tarımda makineleşme oranlarının artması, kırsal alanlarda insan nüfusunun azalması ve geleneksel taşıma araçlarının yerini motorlu taşıma sistemlerinin alması gibi yapısal nedenlerle ilişkilidir.

TÜİK tarafından iller bazında yayımlanan güncel verilere göre, Van ili eşek varlığı bakımından ilk sıralarda yer almamaktadır. Türkiye genelinde en fazla eşeğe sahip il Konya olurken, Van ilinde eşek sayısının 100’ün altına gerilediği tahmin edilmektedir. Bu durum, Van özelinde de kırsal üretim alışkanlıklarının ve ulaşım yöntemlerinin dönüşüm içerisinde olduğunu göstermektedir.

Eşek sayısındaki bu azalma yalnızca sayısal bir düşüş değil;  tarım ve hayvancılıkta yaşanan yapısal dönüşümün göstergesidir. Geleneksel üretim biçimlerinin yerini mekanize sistemlere bırakması, hayvancılık türlerinde çeşitliliğin azalmasına yol açmaktadır. Bu süreç, biyolojik çeşitliliğin yanı sıra kültürel mirasın da korunmasını zorlaştırmaktadır.

Van ili başta olmak üzere birçok kırsal bölgede eşek varlığındaki ciddi düşüş, tarımsal üretim planlamaları, kırsal kalkınma stratejileri ve yerel kültürel değerlerin korunması bağlamında yeniden değerlendirilmelidir. Ayrıca, hayvan varlığının bölgesel düzeyde düzenli olarak izlenmesi ve güncel verilerle desteklenmesi, karar vericiler için stratejik önem arz etmektedir.

İddiaya göre; Türkiye genelinde eşek sayısı son 30 yılda yüzde 90’dan fazla azaldı. TÜİK verilerine göre; 1991’de 943 bin olan eşek sayısı 2023 yılında 74 bin 704’e kadar düştü. Van’da da durum farklı değil. Artık birçok köyde eşek sesi duyulmaz oldu.

Tarımda makineleşmenin artması, köyden kente göç ve modern taşıma araçlarının yaygınlaşmasıyla eşeklerin işlevi giderek azaldı. Van’ın bir ilçesine bağlı bir köyde eskiden yaşayan 65 yaşındaki vatandaş, geçmişi özlemle anlattı:

“Bir zamanlar her evde en az bir eşek vardı”

“Eskiden eşek olmadan bir yere gidemezdik. Yaylaya eşekle çıkılırdı, yükümüzü o taşırdı. Şimdi herkesin traktörü var, motoru var. Eşek beslemek külfet oldu. Bizim köyde artık bir tane bile eşek kalmadı,” diyen vatandaş, eskilerin önemini vurguladı.

Van’da Net Rakam Yok

• TÜİK’in illere göre eşek varlığı listesinde Van ilk sıralarda yer almıyor. Türkiye genelinde en çok eşeğe sahip il Konya olurken, Van’daki eşek sayısının da 100’ün altına düştüğü tahmin ediliyor.

VANGAZETESİ

Kadınlar Saç Başa Kavga Etti