Uzmanından uyarı! Yanıklarda doğru bildiğiniz büyük yanlışlar

Uzmanından uyarı: “Yanıklara diş macunu ve yumurta akıyla müdahale risk teşkil ediyor”

Sivas Numune Hastanesi İlk ve Acil Yardım Uzmanı Dr. Sedat Özbay, yanık vakalarına kişilerin yumurta akı, domates ve diş macunu gibi maddelerle müdahale etmesi durumunda enfeksiyon riski oluştuğunu belirtti.

İlk ve Acil Yardım Uzmanı Doktor Sedat Özbay, evlerde oluşan yanıklarda özellikle kaynar suların neden olduğu durumlarda doğru müdahalenin önem taşıdığını belirtti. Cildin sadece yüzeyini etkileyen yanıklarda, bireylerin kremler kullanarak durumu hafifletebileceğini belirten Özbay, daha derin yanıklarda ise hastanın mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurması gerektiğini ifade etti.

Yanık bölgelerine yumurta akı, diş macunu ve domates gibi maddelerin sürülmemesi konusunda uyarıda bulunan Özbay, bu tür maddelerin enfeksiyon riskini artırabileceğini belirtti. Soba ve diğer alev kaynaklı yanıklarda uygulanacak tedavi yönteminin kaynar su ile aynı olduğunu belirten Özbay, özellikle el, kasık ve göğüs bölgelerinde meydana gelen yaralanmalarda hemen bir sağlık kuruluşuna başvurulması gerektiğini belirtti. Hastaneye gitmeden önce yapılan hatalı uygulamalardan kaçınılması gerektiğini belirten Özbay, “Diş macunu, yumurta akı ve domates gibi maddeleri sürmek yanık yarasına zarar verebilir ve temizlik konusunda sorun oluşturabilir. Yanık yarasını su ile yıkadıktan sonra uygun kremler kullanılabilir” diye konuştu.

“Bu maddeler yanıkta enfeksiyon durumunu aşırı bir şekilde arttırıyor”

Yanıklara yumurta akı ve diş macunuyla yapılan müdahalelerin zararlı olduğunu belirten Dr. Sedat Özbay, “Evlerde oluşan yanıklarda özellikle kaynar sularda oluşan yanıklarda yapılması gereken müdahale soğuk suyla yıkanmasıdır. Eğer üzerinde elbise varsa elbisenin çıkarılması ve sıfır dereceye yakın olmayan suyla yaklaşık 15 dakika yıkanarak rahatlamanın sağlanması gerekiyor. Cildin sadece yüzeyini ilgilendiren yanıklarda kişiler kremler kullanarak bu durumu geçiştirebilir. Daha derin yanıklarda ise hastanın hastaneye başvurması gerekmektedir. Hastaneye gelmeden önce diş macunu, yumurta akı ve domates gibi rahatlatıcı şeyler sürüyorlar. Yanık bölgelerine bilinmeyen maddelerin sürünmemesi gerekiyor. Bu maddeler yanıkta enfeksiyon durumunu aşırı bir şekilde arttırıyor. Bundan dolayı yanık yarasına bilinmeyen bir medde sürmememiz gerekiyor. Sürülen maddeler yaranın temizlenmesi konusunda problem oluşturuyor. Yanık yarasını su ile yıkadıktan sonra krem sürebilirler. Soba ve diğer alev yanıklarında tedaviyi uygulama sistemi aynıdır. Özellikle el, kasık ve göğüs bölgelerinde yaralanmalarda hastaneye başvurulması gerekiyor. Bunun dışında olan yaralanmalarda yöntem anlattığım şekilde uygulanabilir. Avuç içlerinde ve ayak tabanlarında oluşan su toplama durumunun kesinlikle patlatılmaması gerekiyor” şeklinde konuştu.

Yanıklarda ilk müdahalenin önemi

Yanıklar, derinin ve dokuların sıcaklık, kimyasal maddeler veya elektrik akımı gibi dış etkenler nedeniyle zarar görmesi durumudur. Yanıklar, şiddetlerine göre üçe ayrılır:

·         Birinci derece yanıklar: Derinin sadece üst tabakasının hasar gördüğü yanıklar olup, genellikle ağrı, kızarıklık ve şişlik ile karakterizedir.

·         İkinci derece yanıklar: Derinin üst ve alt tabakasının hasar gördüğü yanıklar olup, ağrı, kızarıklık, şişlik ve kabarcıklar ile karakterizedir.

·         Üçüncü derece yanıklar: Derinin tüm tabakalarının hasar gördüğü yanıklar olup, ağrı, morarma, siyahlaşma ve doku kaybı ile karakterizedir.

Yanıklarda ilk müdahalenin doğru ve zamanında yapılması, yanığın şiddetini ve iyileşme sürecini önemli ölçüde etkiler. Yanıklarda ilk müdahale şu şekilde olmalıdır:

·         Yanığa neden olan etkeni ortadan kaldırın. Örneğin, yanık kaynar su nedeniyle oluşmuşsa, yaralıyı sıcak sudan uzaklaştırın.

·         Yanık bölgeyi soğuk suyla yıkayın. Yanık bölgesini 15-20 dakika boyunca soğuk suyla yıkamak, ağrıyı azaltmaya ve yanığın şiddetini düşürmeye yardımcı olur.

·         Yanık bölgeyi temiz bir bezle kaplayın. Yanık bölgesini temiz bir bezle kaplamak, enfeksiyon riskini azaltmaya yardımcı olur.

·         Yaralıya ılık sıvı içirin. Yaralıya ılık sıvı vermek, sıvı kaybını önlemeye yardımcı olur.

Küçük yanıklar için evde tedavi

Birinci derece yanıklar genellikle evde tedavi edilebilir. Bu tür yanıklar için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir:

·         Yanık bölgeyi soğuk suyla yıkayın.

·         Yanık bölgeyi temiz bir bezle kaplayın.

·         Yaralıya ılık sıvı içirin.

·         Ağrı kesici alın.

Derin yanıklar için mutlaka doktora başvurun

İkinci ve üçüncü derece yanıklar genellikle evde tedavi edilemez. Bu tür yanıklar için mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurulması gerekir. Sağlık kuruluşunda, yanık bölgesi temizlenir, antibiyotik tedavisi uygulanır ve gerekirse cerrahi müdahale yapılır.

Yanıklardan korunmak için aşağıdaki önlemleri alabilirsiniz:

·         Kaynar suları dikkatli kullanın.

·         Çocukları kaynar sulardan uzak tutun.

·         Güneşten korunmak için güneş kremi ve şapka kullanın.

·         Kimyasal maddelerle çalışırken uygun güvenlik önlemlerini alın.

Bu önlemleri alarak, yanıkların oluşma riskini önemli ölçüde azaltabilirsiniz.

Kaynak: İHA