Bakan Fidan: “Suriye konusunda hikayemiz yeni başlıyor”

Taksim’de Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, yerli ve yabancı basın kuruluşları temsilcileri ile bir araya geldi. Toplantının ardından açıklama gerçekleştiren Bakan Fidan, “13 yıldır Suriye konusunda mesai harcamış biri olarak bu sonucu görmek hepimizi memnun etti. Ancak ‘Suriye konusunda hikayemiz yeni başlıyor’ diyebilirim. Türkiye bekasına yönelik tüm tehditleri kaynağında yok etme gücüne, kapasitesine ve her şeyden önemli olan kararlılığa sahiptir. Bugün geldiğimiz noktada bölücü örgüt ve Suriye’deki uzantıları için artık yolun sonu görünmektedir. Artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacak. Eski düzen devam etmeyecek. Suriye’deki yeni düzende artık hiç kimsenin ama ve fakatlı ifadeler kullanma lüksü yoktur” dedi.

Taksim’de bir otelde Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, yerli ve yabancı basın kuruluşları temsilcileri ile bir araya geldi. Basın toplantısının ardından açıklama yapan Bakan Fidan, “Bildiğiniz gibi 2024 bölgesel ve küresel anlamda fevkalade gelişmelere sahne oldu. Buluşmamız vesilesiyle hem geride bıraktığımız yılın muhasebesini yapmak hem de dış politika vizyonumuzu sizlerle paylaşmak istiyorum. 2024 yılında bölgemiz güç dengesini adeta yeniden şekillendirebilecek nitelikte jeopolitik kırılmalara sahne oldu. Küresel anlamda da sıcak çatışmaların ve büyük güç rekabetinin damga vurduğu bir yıl yaşadık. Bölgemiz artık savaşlardan ve çatışmalardan yorulmuş durumda. Kalıcı barış, dayanışma ve işbirliğine her zamankinden daha fazla ihtiyacımız var. Zamanın ruhu dayanışmayı, kalkınmayı, bölge kaynaklarını iyi kullanmayı ve işbirliğini artık zorunlu kılmaktadır. Biz de tam bu nedenle; Cumhurbaşkanımızın vizyonuyla dış politikamızın ana eksenine bu prensipleri koyduk. Komşularımızla güçlü ortaklıklar kurmaya odaklandık. Batımızda Balkanlar ve Avrupa ile Doğumuzda Orta Doğu ile Kuzeyimizde Karadeniz ile Güneyimizde Afrika ile ittifakları bu yıl da güçlendirmeye devam ettik. Bu doğrultuda yoğun ve ön alıcı bir diplomasi trafiği yürüttük. Sayın Cumhurbaşkanımızın vizyonu ile şekillenen Türkiye eksenli bağımsız ve milli dış politikayla ülkemiz etkin ve saygın bir uluslararası aktör olarak bölgesinde öne çıktı. Yurt içinde ve dışında çok sayıda yabancı muhatabımızla geçtiğimiz yıl da istişarelerde bulunduk. Yeni işbirliği mekanizmaları tesis ettik. Dışişleri Bakanlığımızın merkez ve yurtdışı teşkilatı tüm kurumlarımızla eşgüdümlü ve uyum içinde çalışarak dış politika hedeflerimize doğru önemli mesafeler kat ettik. Aktif dış politikamızda sadece bugünün gelişmelerine etki etmekle kalmıyor, stratejik öngörü ile geleceği de mümkün olduğunca kurgulamaya çalışıyoruz. İçinde bulunduğumuz konjonktürde Türkiye’nin atıl ve reaksiyonel bir dış politika izleme seçeneği yok. Bu nedenle güçlü dış politika araçlarımızla desteklenen dış politikamızı, uzak görüşlü ve ön alıcı bir diplomasi aklıyla yürütmeye devam ediyoruz. Bunu yürütürken dış politikamızı çok katmanlı diplomatik hamlelerle ilerletiyoruz. Güvenlik ve savunma, bağlantısallık, ekonomi, ticaret, enerji, sosyal ve dijital katmanların her birinde artık bir projemiz, bir senaryomuz, bir teklifimiz bulunmaktadır. Donmuş ve sıcak çatışmaların ortasında olmamız nedeniyle tabiatıyla özellikle bölgemizde güvenlik katmanı öncelik haline geldi. Bir müddet daha bu devam edecek. İstikrar ve barış sağlanana kadar. Aynı zamanda enerji, ulaştırma, ticaret, dijital alanlarda hızlanan bağlantısallık projelerinin ve koridorlarının tam merkezinde yer almaktayız. Bunları ileri seviyelere taşımak için de gayret ediyoruz. Ekonomi ve ticaret katmanında Avrupa Birliği, Orda Doğu, Orta Asya ve Afrika ile ticaret ağlarımızı yaygınlaştırarak ekonomik işbirliği mekanizmalarını geliştirmekteyiz. Sosyal katmanda turizm, eğitim, kültür, spor faaliyetleri gibi çeşitli sosyal etkileşimlerin nitelikli olmasını dış politika önceliğimiz olarak görmekteyiz” ifadelerini kullandı.

“Tarihin doğru tarafında yer almanın haklı gururunu yaşıyoruz”

2024’ü özel kılan gelişmelerden birinin şüphesiz Suriye’de yaşandığı ifade eden Bakan Fidan, “Eli kanlı bir rejime karşı zorlu bir mücadele veren Suriyeli kardeşlerimiz 61 yıllık mezalimi sona erdirerek yeni bir dönemin temellerini attılar. 2011 yılından bu yana stratejik sabırla sürdürdüğümüz Suriye politikamızla tüm saldırılara, provokasyonlara ve engellemelere rağmen hakkı, adaleti ve insanlığı savunduk. ‘Haklının acelesi yok’ dedik. Bugün tarihin doğru tarafında yer almanın haklı gururunu yaşıyoruz. Geçmişte Kırım’dan, Kafkasya’dan, Balkanlar’dan, Türkistan’dan, Irak’tan gelen kardeşlerimize gönlünü açan Türkiye’nin kapı komşumuz Suriye halkına karşı farklı bir tavır içinde olması zaten söz konusu olamazdı. Hamdolsun geldiğimiz noktada milletimize de , Suriyeli kardeşlerimize de mahcup olmadık. 13 yıldır Suriye konusunda mesai harcamış biri olarak bu sonucu görmek tabii ki hepimizi memnun etmiştir. Ancak ‘Suriye konusunda hikayemiz yeni başlıyor’ diyebilirim. Suriye halkı bu aşamada ülkenin yeniden imarı başta olmak üzere çeşitli büyük sınamalarla karşı karşıya. Rejimin devrilmesinden sonra bir hafta içinde açtığımız büyükelçiliğimizle ve sahada aktif çaba gösteren kurumlarımızla komşumuzun yeniden imar ve kalkınma çabalarına hızlı bir şekilde destek olmaya başladık. Suriye politikamızın ana eksenini oluşturan unsurlar, bugünde Suriye’nin istikrara kavuşturulmasının ana reçetesidir diye düşünüyoruz. Bu vesileyle bir kez daha vurgulamak istiyorum; Türkiye’nin dış politikasında ana eksen barış, işbirliği, dayanışma ve refahtır. Türkiye2nin hiçbir ülkenin toprağında gözü olmadığı gibi herhangi bir gizli gündemi bulunmamaktadır. Cumhurbaşkanımızın liderlik tarzının ne kadar açık, doğru ve kararlı olduğunu hepimiz biliyoruz. Tarihin ve coğrafyanın bize yüklediği misyon gereğince adaletsizliğin ve zulmün karşısında durmayı bir borç biliyor, dış politikamızı da bu istikamette şekillendiriyoruz. Komşularımızdan ve bölge ülkelerinden de beklentilerimiz bu yönde olmaktadır. Diyoruz ki; gelin bölgemizde baskı ve tahakküm politikaları yerine işbirliği ve kalkınma kültürlü inşa edelim. Artık çatışma kültürünü, birbirine çelme takma kültürünü, bölgeyi geriletme kültürünü, halkı yoksulluğa itme kültürünü arkamızda bırakalım. Önümüzdeki dönemde de temennimiz Suriye’nin toprak bütünlüğü ve birliğinin muhafazası temelinde geçiş sürecini kapsayıcı anlayışla tamamlanmasıdır. Tabii ki Suriye sahasının terörden arındırılması 2025’in temel önceliklerinden biri olacaktır. Dikkat ederseniz bu bölgede faaliyet gösteren tüm terör örgütlerinin ilk hedefi her zaman Türkiye olmakta. Terörle en etkin mücadeleyi de tabiatıyla yine ülkemiz yapmakta. Ama şunu açık ve net biçimde ifade edeyim; Türkiye bekasına yönelik tüm tehditleri kaynağında yok etme gücüne, kapasitesine ve her şeyden önemli olan kararlılığa sahiptir. Bugün geldiğimiz noktada bölücü örgüt ve Suriye’deki uzantıları için artık yolun sonu görünmektedir. Artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacak. Eski düzen devam etmeyecek. Suriye’deki yeni düzende artık hiç kimsenin ama ve fakatlı ifadeler kullanma lüksü yoktur” şeklinde konuştu.

“Terörsüz Türkiye hedefimizi öyle veya böyle ama mutlaka Allah’ın izniyle gerçekleştireceğiz”

Terörsüz Türkiye hedefi hakkında konuşan Bakan Hakan Fidan, “Ayrıca terörle mücadelede ikircikli bir tavır sergileyen ülkelerin son dönemde vuku bulan terör saldırılarından da bir ders çıkarması gerekmektedir. Bizi takip eden yabancı muhataplarımız ve ortaklarımız için tekrar vurgulamak isterim; terörün dini ve milliyeti yoktur. Terör örgütleri için Avrupa, Amerika veya Türkiye’nin bir farkının olmadığını artık hep birlikte görmek zorundayız. Önümüzdeki dönemde de DEAŞ terörüne karşı da PKK’ya karşı da ayrım yapmaksızın aynı kararlılıkla mücadele etmeye devam edeceğiz. Sayın Cumhurbaşkanımızın da ifade ettikleri üzere terörsüz Türkiye hedefimizi öyle veya böyle ama mutlaka Allah’ın izniyle gerçekleştireceğiz. Dış politika prensibimiz sadece terörle mücadeleye odaklı olmayıp terörle mücadele eden ülkelere de destek vermeyi içermektedir. 2024 yılında da bu desteğimizi pek çok ilişkilerimizde kurumsallaştırdık. Kurumsallaşmaya da devam edeceğiz. Bu bağlamda bir diğer komşumuz Irak’ın güvenlik ve istikrarını da kendi ülkemizden açıkçası ayrı görmüyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımızın Nisan 2024’te Irak’a gerçekleştirdikleri ziyarette imzalanan ortak işbirliği için Stratejik Çerçeve Anlaşması başta olmak üzere 27 hukuki metinle Irak ile ahdi zeminimizi güçlendirdik. Güvenlik konularının ötesine geçerek ekonomiden eğitime tüm konularda stratejik çerçeve ile ikili ilişkilerimizi kurumsallaştırdık. Stratejik önemdeki kalkınma yolu projesine ilişkin olarak imzalanan ikili ve dörtlü işbirliği metinleri ile bölgesel sahiplenme ve kapsayıcılık temelinde projenin ilerletilmesi için önemli bir adım atıldı. Komşularımızdan devam edecek olursak, Yunanistan ile ilişkilerimizde yakaladığımız olumlu ivmeyi 2024 yılında da sürdürdük. Karşılıklı ziyaretlerle üst düzey diyaloğumuzu canlı tuttuk. Bu yılda inşallah aynı tempoyu devam ettireceğiz. Yunanistan ile mevcut fikir ayrılıklarımızı iyi işleyen ikili diyalog mekanizmalarımız çerçevesinde ele almaya devam ediyoruz. İyi komşuluk ruhu ile hareket etmemiz iki ülkenin ve bölgenin de menfaatine olmaktadır” ifadelerini kullandı.

“Filistinlilerin on yıllardır kendi öz yurtlarında vatansız bırakılmaları asla kabul edilemez”

İsrail’in Filistin’e yönelik soykırımına ilişkin açıklamalarda bulunan Bakan Fidan, “Orta Doğu’da yaşanan sorunun kökeninde yatan Filistin meselesi geçtiğimiz yıl da gündemimizin ilk sıralarında yer almaya devam etti. 2024 yılında İsrail’in cezasız kalmanın verdiği özgüvenle Filistin’deki mezalimini sona erdirmek bir yana, savaşı diğer bölge ülkelerine de taşıdığını gördük. Türkiye savaşın ilk gününden bu yana İsrail’in yaptıklarını dünya çapında gözler önüne sererek Filistinlilerin yaşadığı mezalime son vermeyi hedeflemiştir. Bir taraftan tüm imkanlarımızı seferber ederken, diğer taraftan uluslararası toplumu harekete geçirerek girişimlerde bulunduk. Gazze’ye en fazla yardım gönderen ülkeyiz. Bugüne kadar 88 bin tonu aşkın insani yardım malzemesini Gazze’ye gönderdik. 2 Mayıs’tan itibaren İsrail ile ticaretimizi tamamıyla durdurduk. İsrail’in uluslararası hukuk önünde hesap vermesi için uluslararası mekanizmaların işletilmesi için gerekli adımları attık. Uluslararası Adalet Divanı’nda devam eden soykırım davasına müdahil olduk. Divanın aldığı İsrail’in işgali sona erdirmeye çağıran karar ve Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin çıkardığı yakalama kararı adaletin tecellisi ve soykırım sorumluların cezalandırılması için önemli bir adımdır. İsrail’e silah satışının durdurulması için Birleşmiş Milletler de ortak mektup girişimine öncülük ettik. Girişimlerimiz sayesinde 9 ülke daha Filistin’i tanıdı. Lübnan’da geride bıraktığımız yılı İsrail’in saldırganlığının meydana getirdiği tahribatla tamamladı. Lübnan’da bugün ateşkes sağlanmış olsa da 1 milyondan fazla insanın yerlerinden edildiği bir insani krizle karşı karşıyayız. Lübnan’da sağlanan ateşkes bölgemizdeki yangını söndürmeye tek başına yeterli değildir. Filistin’de akan kan durmadıkça bölge barış ve huzura kavuşamayacaktır. Bu nedenle Gazze’de kalıcı ateşkes sağlanması için çabalarımızı devam ettiriyoruz. Var olan bütün çabalara da aktif destek veriyoruz. Her zaman vurguladığımız üzere, Orta Doğu’da kalıcı barış, İsrail ve Filistin meselesinin iki devletli çözümünden geçmektedir. Filistinlilerin on yıllardır kendi öz yurtlarında vatansız, topraksız, devletsiz bırakılmaları asla kabul edilemez. Bu tarihi adaletsizlik giderilmediği müddetçe Filistin meselesine adil ve kalıcı çözüm bulunması İslam dünyasının yaşadığı sorunların aşılması mümkün değildir. Türkiye şimdiye kadar olduğu gibi bundan sonra da tüm imkanlarıyla Filistinli kardeşlerinin yanında olmaya, onların haklı davalarını desteklemeye devam edecektir” dedi.

“Rusya- Ukrayna Savaşı bağlamında her zaman yangını söndürmenin gayreti içinde olduk”

Türkiye’nin, Ukrayna’nın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne yönelik güçlü desteğinin devam ettiğini belirten Bakan Fidan, “Güneyimizde olduğu gibi Kuzeyimizde de maalesef çatışma ortamı devam etmekte. Rusya- Ukrayna Savaşı önümüzdeki ay 4’üncü yılına girecek. Ukrayna’nın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne yönelik güçlü desteğimiz devam etmekte. Türkiye olarak dengeli politikamızı sürdürerek diplomasiye alan açılmasının önemine dikkat çekmeye 2024’te de devam ettik. Hatırlanacağı üzere 2022 yılında ülkemizin aracılığıyla yapılan tahıl anlaşması sayesinde 33 milyon ton tahıl dünya piyasalarına girdi. Bu anlaşmayla küresel gıda güvenliğine büyük katkı sağladık. Ayrıca Rusya ve Amerika’nın da bulunduğu 7 ayrı ülkenin cezaevinde bulunan 26 şahsın karşılıklı değişimini içeren geniş kapsamlı takas operasyonu Ağustos ayında bildiğiniz üzere Ankara’da gerçekleştirildi. Rusya ile Ukrayna arasında Karadeniz’de seyrüsefer emniyetinin sağlanması konusunda yeni bir düzenlemeye gidilmesi için diplomatik girişimlerimizi sürdürüyoruz. Rusya- Ukrayna Savaşı bağlamında her zaman yangını söndürmenin, acıları dindirmenin gayreti içinde olduk. Bu hususta Cumhurbaşkanımız gerçekten yoğun bir emek ve mesai harcadılar. Önümüzdeki dönemde de barışa yönelik her türlü çabayı destekleyen bu ilkeli duruşumuzu korumaya devam edeceğiz. Biraz önce atıf yaptığım arabuluculuk anlaşmaları aslında Türkiye’nin dürüst adil ve güvenilir arabulucu rolünü ve ülkemize bu alanda gösterilen itibarı ortaya koyması bakımından oldukça anlamlıdır. Önleyici diplomasiye uluslararası arabuluculuğa verdiğimiz önem çerçevesinde geniş bir coğrafyada çok sayıda girişime öncülük etmeyiz” dedi.

“Amerika ile ilişkilerimizde yakaladığımız ivmeyi Trump’ın yönetimi devraldıktan sonra da daha güçlü bir şekilde sürdürmeyi hedefliyoruz”

Amerika ile ilişkilerine de yer veren Fidan, “Stratejik ortağımız Amerika ile ikili ilişkilerimizde bazı alanlarda mevcut görüş ayrılıklarımıza rağmen geçene sene olumlu bir seyir yakaladık nispeten. Esasen Amerika gerek bölgesel gerek küresel güç dengeleri bakımından birbirine ihtiyaç duyan iki ülkedir. Ülkelerimiz arasında kapsamlı ve çok boyutlu bir işbirliği zemini bugünkü konjonktürde daha da önem kazanmaktadır. Yeni Amerikan yönetimiyle bu çerçevede yapıcı ve açık diyaloğu sürdüreceğiz. Sayın Trump’ın ülkemizin bölgesinde ve küresel düzlemdeki kilit rolündeki açıklamalarını not ettik. Amerika ile ilişkilerimizde yakaladığımız ivmeyi Sayın Trump’ın yönetimi devraldıktan sonra da daha güçlü bir şekilde sürdürmeyi hedefliyoruz” diye konuştu.

“Avrupa Birliği ülkeleriyle birer birer ikili düzlemde iyi işleyen bir ilişki trafiğimiz var”

Avrupa Birliği’yle ticari ilişkinin son derece dengeli bir şekilde gittiğini ifade eden Fidan, “Avrupa Birliği ülkeleriyle birer birer ikili düzlemde iyi işleyen bir ilişki trafiğimiz var fakat AB kurumlarıyla bu ilişki trafiği aynı şekilde gitmiyor. Geçen sene bu alanda da mesafe kat ettik. AB üyeliği, Cumhurbaşkanımızın dış politikada ortaya koyduğu bir hedef olarak devam etmekte. Avrupa Birliği üyelik konusunda durum 10 yıl önce farklı bir noktaya geldi. Siyasi olarak bir değişiklik gözlemlemiyoruz. Ama rasyonel bir şekilde açık kalan noktalarda ilişkileri nasıl ileri götürebiliriz diye düşünüyoruz. Vize kolaylığı ve gümrük konuları da olmak üzere onları da sistemli bir şekilde ilerletmeye devam ediyoruz” ifadelerini kullandı.

İHA