Türkiye’nin depremselliği, depremlerinin bilimsel araştırmaları ve depreme hazırlık süreci ile ilgili en çarpıcı yorumların sahibi olan Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, son birkaç gündür Van’da mesai harcıyor.
23 Ekim 2011 yılında iki büyük depremle sarsılan Van o yıldan bu yana sayısız deprem meydana gelirken, konunun uzmanı isimlerden de sık sık uyarılar da gelmeye devam ediyor. Van için yapılan uyarılar endişe yaratırken, kentin depremselliği üzerine bir uyarı da Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan’dan gelirken Van için beklenen deprem tarihi ve büyüklüğü açıkladı.
Deprem ile ilgili bir programa katılmak üzere kente gelen ve Van’da birkaç gün geçiren Ercan, ziyaretleri kapsamında konuk olduğu Van TV’de Van’ın gelecek yıllarda yaşayacağı büyük bir depreme, kentin yapısının nasıl olması gerektiğine değindi. Kentin şu anki konumunun büyük yıkımlar yaşatabileceği konusuna vurgu yapan Ercan, Erek Dağı’na doğru yeni bir yapılaşma ve şehirleşmenin olması gerektiğini ifade etti. Ercan, “Bizim ölüm ve yıkımlarla karşı karşıya olmamamız için Van’ı yeniden planlayarak Erek Dağı’na doğru çekmemiz gerekiyor. Urartuların yaptığı gibi. Urartular Erek Dağının eteklerinde yaşamışlar.” Dedi.
Van’da 2011 yılında meydana gelen depremlerin üzerinden 12 yıl geçerken, o yıldan bu yana kent için uyarılar yapılmaya devam ediyor. Kentte sık sık artçı depremler meydana gelirken, konunun uzmanları da kritik uyarılarda bulunuyor. Yer bilimci Prof. Dr. Naci Görür’ün yanı sıra Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan da Van’ın depremselliği üzerine sık sık uyarılar yapıyor. Çeşitli programlara katılmak üzere Van’a gelen Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan Van TV’de Osman Nuri Yıldız’ın sunduğu TV programına katılarak Van hakkında çok önemli uyarılarda bulundu.
Ercan, Van kırığının Topaktaş’ta olduğunu aktarak, “Arap Kalkanı Türkiye’yi tosluyor. Türkiye’yi toslaması sonucunda Doğu Toroslar oluşuyor. Buna Bitlis Kenet Kuşağı deniliyor. Bu sanki denizde bir sandalı kaktırır gibi kaktırıyor. Van’ı Ermenistan, Gürcistan’a doğru kaktırıyor. Aynı zamanda İran’da Doğu’dan doğru Van’ı Batı’ya doğru kaktırıyor. Buradaki depremler en az 15 milyon yıldır oluşuyor.”
“Van kuvvet çarpımının tam orta yerinde yer alıyor. Gevaş tarafından gelen güçler Van’daki yeri alıyor, Van’ın üzerine biniyor. Biz buna bindirme türü kırılmalar deriz. Bunların yıkım gücü genellikle büyük olur. İran’dan gelen güçler ise üst tarafta Çaldıran ve Muradiye, aşağıda Van olmak üzere sağ atımlı olarak yeri yırtıyor. Van’da depremleri yaratan ilk deprem Van kırığının üzerinde oluşuyor. Van kırığı Van’dan 16 kilometre kuzeyde Topaktaş’ta yer alıyor. Oradan gelip Zeve Şehitliği’nin altından geçiyor, oradan sağa ve sola doğru uzanıyor. Deprem Van kırığı üzerinde oluştu ama Van’da olan bu deprem Erciş depremi olarak adlandırıldı. Bu deprem Van depremiydi” dedi.
Van’da en fazla 3 katlı yapıların inşa edilmesi gerektiğini dile getiren Ercan, “Van’da 4, 5, 6, 7 katlı yapılar çok çalkalanacak. Van’da en çok yıkılan yapılar 5 ve 6 katlı, sonra 7 ile 4 katlı binalardı. Bu depremde bu değişmez. Buradan Vanlılara söyleyecek sözüm; 4, 5, 6, 7, 8 katlı binaları sakın yapmayın. Erek Dağı’nın olduğu yerde yapınızı yapacaksanız 15-20 katlı yapıları da yapabilirsiniz. Çünkü Erek Dağı kayalardan oluşuyor. Deprem daima gevşek yerlere bakar. 2011’deki ilk deprem Van depremidir bilimsel olarak. Meydana gelebilecek bir deprem yine en çok 5 ve 6 katlı, sonra 7 ve 4 katlı yapılarda yıkıma neden olacak. Van’daki eski yapılar hariç çoğunun 5, 6, 7, 8, 9, 11 katlı olduğunu görüyorum. Gelecek depremde çok fazla yıkım görecek yapılar olabilir” ifadelerini kullandı.
Ercan, Van’da 2035-2050 yılları arasında yıkıcı en az 1 deprem olacağını belirterek, “Kuzey Anadolu kırığı Van’dan başlıyor. Selanik’e kadar da uzanıyor. Kuzey Anadolu kırığının yaşı 3 buçuk milyon. Kırığı Van’dan başlattığın zaman yaşı 4 milyon 300 bin oluyor. Bu bölgede depremler olacak. Kuzey Anadolu kırığının etkisi Van’da yaklaşık 4 milyon 300 bin yıldır var. Bundan sonra da olacak. Van’da 2035-2050 yılları arasında yıkıcı en az 1 deprem olacak. Büyüklüğü 5,5 ile 7 arasında olur. Bu düzen Van’da hiç değişmedi. Yıkıcı olmayan artçı depremler olur. Bu durumda bizim ölüm ve yıkımlarla karşı karşıya olmamamız için Van’ı yeniden planlayarak Erek Dağı’na doğru çekmemiz gerekiyor. Urartuların yaptığı gibi. Urartular Erek Dağının eteklerinde yaşamışlar. Van’ın ormanlaşması gerekiyor. Van’da araçlar geçemiyor. Sağda araba, solunda araba. Van çok güzel ama İstanbul’u aratmıyor. Van’da suyu seven ağaç dikilmeli” diye aktardı.
şehrivan