Van’da her yıl yüzbinlerce kişinin ziyaret ettiği Akdamar Adası’ndaki Akdamar Kilisesi, 10 Eylül’de düzenlenecek Ermeni Ayini için son hazırlıklar yapılmaya başlandı. İlki 2010 yılında yapılan ayinin bu sene geçtiğimiz yıllara oranla daha yoğun bir katılım ile gerçekleşmesi bekleniyor.
Geçtiğimiz yılki ayinde Türkiye Ermenileri Patrikliğine mensup 46 din adamı katılım sağladığı ayinle ilgili son dokunuşlar yapılmaya devam ederken Şehrivan, Van’da yaşayan Ermeni vatandaş Gayana Gevorgyan ve turizmci Murat Beyaz’ın görüşüne başvurdu. Her iki isim ayinle ilgili görüş ve önerilerini paylaştı.
Restorasyon çalışması 2005 yılında başlayıp 2007’de tamamlanan Van Akdamar Kilisesi’nde yeni bir ayin heyecanı yaşanıyor. 2010 yılında, 95 yıl aradan sonra ilk kez bir ayin töreninin gerçekleştiği Akdamar Kilisesi’nde o tarihten bugüne devam eden ayin törenlerinin yenisi için hazırlık yapılırken tören öncesi kentte hareketlilik de yaşanmaya başlandı. Her yıl ayin döneminde Ermenilerle birlikte Türkiye’nin farklı illerinden ve Van’da yaşayan vatandaşların da katıldığı törenlerden bir yenisi için hazırlık yapılırken Şehrivan ayine sayılı günler kala ayinin dini ve turistik katkısını iki farklı isimden dinledi. Van Gölü üzerinde bulunan ve Ermeniler için büyük önem taşıyan tarihi Akdamar Kilisesi’nde yapılacak 11’inci ayin öncesi Şehrivan’a konuşan Van’daki tek Ermeni vatandaş Gayana Gevorgyan bu yılki ayinin yoğun katılımlı olacağına dikkat çekerken, turizmci Murat Beyaz ise kilisenin kesintisiz ibadete açılması gerektiğini söyledi.
Gevaş ilçesi, Akdamar Adası’nda bulunan Van Akdamar Kilisesi 2010 yılında ibadete açıldığından bu yana Van’ın en çok konuşulan tarihi ve turistik mekanlarından birisi haline geldi. Geçen 13 yıllık zaman dilimi içerisinde kentteki güvenlik gerekçesiyle iki defa ara verilen ayin için 11 kez Akdamar Adası, Ermeni Hıristiyan camiasının ilgi odağı olurken, Surp Haç Kilisesi, bu süre içerisinde Van’ın da en çok ziyaret edilen noktası haline geldi. Her yıl 300 binden fazla vatandaşın ziyaret ettiği Akdamar Adası’ndaki kilise Ermenilerin de büyük ilgisi gösterdiği ibadet merkezlerinden birisi oldu. Önemli din adamları ile birlikte Van’ın da akın ettiği ibadet noktasında hummalı bir hazırlık yapılmaya başlandı.
Van’da yaşayan tek Ermeni olan Gayana Gevorgyan, ayinle ilgili konuşarak, “Nasıl ki Müslümanlar Hacca gidip ibadetini yapıyorsa bizim de kutsal yerimiz Akdamar Kilisesi’dir. Çok kutsaldır bizim için. Çünkü 1915’ten önce bu kilise dünyadaki tüm Ermeniler kiliseye gelip adak tuttular. Akdamar Adası seven insanların kavuşmadığı bir adadır. Her sene adada ayin düzenleniyor. Bu sene de Pazar günü olacak. Yaklaşık 15 gündür hazırlıklar yapılıyor.”
Şu an Ermenistan’da 500-600 kişi hazır ve ayine gelmeyi bekliyor. İstanbul’dan da gelecek olanlar da var. Ermenistan’dan gelecekler Cumartesi günü Van’da olacaklar. İstanbul’dan ve Erivan’dan gelecek din adamları da var. Bu sene çok daha kalabalık olacak çünkü ayın 10’unda olacağını bize önceden haber verdiler. Keşke senede bir kere değil de birkaç defa ayin olsaydı. Nasıl ki İstanbul’da her Pazar günü kiliselerde ibadet ediliyorsa burasının da öyle olmasını istiyoruz. Sene de bir kere yapılıyor. Yine de teşekkür ediyoruz” dedi.
Ayinle ilgili Şehrivan’a konuşan turizmci Murat Beyaz, “10 Eylül Pazar günü bir ayin etkinliği olacak. Yıllardır yapılan bir etkinlik. Devam etmesi önemli ama üzerinde konuşmamız gereken konular da var. Ayin yapılıyor olması, devamlılık arz etmesi olumlu bir gelişmedir. Bu sene de 11’incisi yapılacak. Biz turizmciler heyecanla bekliyoruz. Şimdiden ayinin güzel geçmesini temenni ediyoruz” ifadelerini kullandı. Beyaz, ayinin Van’a katkısına değinerek, “Ayin, Van turizmi için önemli bir yere sahip. Akdamar Adası zaten çok ayrı bir güzellik ama oradaki Ermenilerin Surp Haç olarak adlandırdıkları kilise de Van turizminin en önemli durak noktalarından birisi. Sıralamaya koyarsak belki de birinci sıraya koyacağımız bir yer. Bu anlamda önemli tarihi geçmişi olan bir yer. Van’ın tanıtımına da turizmine de adanın da önemli bir katkısı var. Bir de kilisenin varlığı ve orada ayin yapılması ayriyeten bir katkı sağlıyor” ifadelerini kullandı.
Beyaz, ayinin vatandaşlara kapalı olmasını eleştirerek, “Son birkaç yıldır ayin biraz durgun geçiyor. Geçen seneki ayini göz önüne aldığımızda sessiz sedasız bir etkinlik yapıldı. Bu Van şehrinin kabul edebileceği, turizm sektörünün kabul edebileceği bir durum değil. Geçen sene adaya ayin saatlerinde kuş uçurtmadılar. Turist gruplarını adaya almadılar. Ayin yapılıyor diye almadılar. Ayinin amacı zaten insanların gelip görmesi, turizme katkısının olması, insanların o ana şahitlik etmesidir. Şahitlik edilmeyecekse o ayin neden yapılıyor? Ayine neden birçok yerli ve yabancı turist gelip izleyemiyor? Tarihi anlar oluyor ama bu anları insanların görmesine izin vermezseniz varla yok arasında bir şey olur.”
Adanın ayin günü tüm herkese açık olması gerektiğini hatırlatan Beyaz, “Birkaç yıldır varla yok arasında gerçekleştiriliyor. Umarım bu yıl farklı olur. Biz turizmcilere hiçbir haber verilmedi ayin ile ilgili. Ayin programı ile ilgili bizi kimse bilgilendirmedi. Umarım bu sene ada vatandaşlara kapatılmaz. Umarım herkese açık olan, herkesin rahatlıkla girdiği ve o ana şahitlik ettiği bir ayin olur. Olması gereken de budur” diye konuştu. Öte yandan Akdamar Kilisesi’nin kesintisiz ibadete açılması gerektiğine dikkat çeken Beyaz, “Dileğimiz Akdamar Adasındaki kutsal Haç Kilisesinin kesintisiz ibadete açılmasıdır. Türkiye’de bunun örnekleri var. Bunun ibadete açılması kentin inanç turizmi açısından çok önemli bir yere sahiptir. Hem ulusal hem de uluslararası ziyaretçilerin yoğun şekilde gelip ziyaret edeceği bir yer olacaktır. Yılda bir kez olması önemli ama bunun kesintisiz ibadete açılmasının önündeki engellerin kaldırılması şehrin tanıtımına, turizmine ciddi şekilde katkı sağlayacaktır” dedi.